Na skrzyżowaniu szlaków i kultur

Setki chasydów w Lelowie - 210. rocznica śmierci cadyka Dawida Bidermana

Lelów kojarzy się z niezwykłym światem chasydów, którzy licznie zamieszkiwali to miasteczko przed wybuchem II wojny światowej. Od kilkunastu lat na przełomie stycznia i lutego do grobu cadyka Dawida Bidermana przyjeżdżają liczne pielgrzymki z całego świata. Klimat przedwojennego miasteczka - choć na chwilę - powraca z okazji jorcajtu (rocznicy śmierci), podczas którego odbywają się wyjątkowe spotkania. Modlitwy, śpiew, wspólna kolacja szabatowa - tego doświadczają chasydzi podczas kilku dni pobytu w miasteczku.

17 stycznia 2024r. przypadła 210. rocznica śmierci cadyka Dawida Bidermana, dzięki któremu Lelów zasłynął jako miasteczko związane z nurtem chasydyzmu.

Rabin Dawid Biderman (Dawid Lelower, Dawid ben Szlomo) żył w Lelowie na przełomie XVIII i XIX wieku – były to lata największej świetności tego miasta. Urodził się prawdopodobnie w miejscowości Biała k/Lelowa w 1746 r. Według chasydzkich relacji był dzieckiem niezwykłym, a jego dzieciństwo obfitowało w cuda. Dawid przez wiele lat zajmował się handlem, pracując w sklepie. Spotykał się z ludźmi z okolicznych miejscowości, ale jeździł także do znanych ośrodków chasydzkich m.in. Leżajska i Lublina. Był uczniem Elimalecha z Leżajska, cadyka znanego jako „Mędrzec z Lublina” oraz „Świętego Żyda z Przysuchy”. Natomiast rabin wykształcił wielu wybitnych chasydów, którzy przyjeżdżali do niego z wizytą, nabywając mądrość Tory i chasydzkiego judaizmu. Dla Żydów cadyk był osobą wyjątkową, pośrednikiem pomiędzy światem ziemskim, a niebiańskim. Bidermana cechował natomiast altruizm, współczucie, skromność i pokora. Te uniwersalne wartości przekazał kolejnym pokoleniom, dzięki czemu zasłużył sobie na szczególny szacunek, a nawet kult. Dawid Biderman miał trzech synów – Awigdora, Mosze i Nehemiasza. Potomkowie rabina poślubili córki słynnych chasydzkich rabinów, dzięki temu ich linia przetrwała. Jego następcą został Mosze Biderman, który wyjechał do Izraela i tam też przeniósł wspólnotę chasydów lelowskich. Obecnie chasydzi lelowscy posiadają wspólnoty przede wszystkim w Izraelu: w Bnei Brak i Jerozolimie oraz w USA. Co roku w jorcajt przyjeżdżają do grobu Dawida Bidermana.

Cadyk Biderman zmarł 28 stycznia 1814 r., został pochowany na starym cmentarzu w Lelowie, a nad jego grobem został wzniesiony ohel.

Grób cadyka po śmierci, stał się popularny wśród społeczności żydowskiej z całej Polski. W rocznicę jego śmierci do Lelowa przybywały tłumy Żydów. Modlitwy pielgrzymów były wysłuchiwane, dlatego grób rabina stawał się coraz bardziej znany.

Cmentarz żydowski w Lelowie do 1956 r. pozostał nienaruszony, podobnie jak ohel cadyka. Później nastąpiła konfiskata cmentarza przez komunistów, którzy przeznaczyli ten teren pod budowę pawilonów i magazynów handlowych. Aby wyrównać teren cmentarza z poziomem ulicy nawieziono ziemię, która pokryła groby. W 1988 r. po wielu latach grupa Żydów z Izraela pod przewodnictwem rabina Szymona Bidermana z Lelowa zastała zniszczony cmentarz żydowski. Poczyniła jednak starania, aby odbudować cmentarz wraz ze słynnym ohelem cadyka. Dzięki ich zaangażowaniu, chasydzi z całego świata ponownie mogą stanąć przy grobie Dawida Bidermana.

Poniżej linki:

https://czestochowa.naszemiasto.pl/do-lelowa-przyjechali-chasydzi-z-calego-swiata-spiewem-i/ar/c1-9587735?fbclid=IwAR1sJm9dkk3CP2qeJVUg6KrTa5vOE4kEY6HbCHaFSVkmgAl8NOBE4Ntml2c&mibextid=xfxF2i

https://dziennikzachodni.pl/chasydzi-w-lelowie-tanczac-i-spiewajac-uczcili-kolejna-rocznice-smierci-cadyka-dawida-bidermana/ar/c1-18245275

https://tvs.pl/informacje/chasydzi-w-lelowie-zobaczcie-zdjecia/

Masz do nas pytanie? Wypełnij formularz kontaktowy