Na skrzyżowaniu szlaków i kultur

„Ziele” w Ślęzanach- tradycja sprzed wieków

Mieszkańcy Ślęzan, jak co roku w dniu 14 sierpnia, w przeddzień „Święta Matki Bożej Zielnej” zgromadzili się, by wspólnie ustawić w wyznaczonym miejscu kilkudziesięciometrowy słup świerkowy, na który nakłada się specjalną konstrukcję drewnianą z płodami rolnymi, czyli tak zwanym „zielem”. Z pokolenia na pokolenie przekazywana jest opowieść o tym, jak to w czasach potopu szwedzkiego doszło do potyczki wojsk króla Jana Kazimierza z oddziałem szwedzkim w okolicach wsi Mełchów pod Lelowem. Z pomocą królowi pobiegli wyposażeni w kosy i siekiery chłopi ze Ślęzan. Pomoc królowi okazała się skuteczna, niemniej okupiona licznymi ofiarami. Chcąc uczcić pamięć swych poległych braci, chłopi ze Ślęzan w hołdzie postawili na środku wsi najpotężniejsze drzewo, na którym wyryli nazwiska poległych. Zdarzenie miało miejsce w czasie, gdy Kościół obchodził święto w tradycji ludowej nazywane „Świętem Matki Bożej Zielnej”. Na szczycie tego potężnego pala zamocowano wieniec ze zbóż i ziół. Od tego czasu, każdego roku, w przeddzień tego święta, w centrum wsi mieszkańcy z własnej inicjatywy wkopywali potężne drzewo z tradycyjnym wieńcem. Obecnie ustawiany słup musi być bardzo wysoki, wówczas będzie bardziej widoczny i świadczyć będzie o udanych zbiorach. Dużą wagę w tych przygotowaniach przykłada się do samego elementu wieńcowego, zdobiącego szczyt słupa. Do zrobienia wieńca wykorzystuje się kłosy zbóż, kwiaty, warzywa i owoce, pochodzące z okolicznych gospodarstw. Dobór gatunków roślin zależy od urodzajów i plonów uzyskiwanych w danym roku. Ważne jest, aby eksponowane rośliny wyróżniały się dorodnością i walorami dekoracyjnymi. Od kilku lat przyozdabia się dodatkowo kolumnę słupa w połowie jego wysokości czterema flagami: dwiema narodowymi i dwiema kościelnymi. Obecnie montowanie słupa czyni się przy pomocy sprzętu zmechanizowanego. Dodatkowo ustawiony słup zabezpiecza się specjalną, metalową liną.

Ustawione „ziele” stoi aż do święta nazwanego „Świętem Matki Bożej Siewnej” (8 września), kiedy to skrzętnie zebrane ziarna poświęca się w kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP w Staromieściu. Poświęcone plony rolnicy dzielą między siebie i wysiewają wraz z innymi ziarnami, z nadzieją na ich obfitość w następnym roku.

Masz do nas pytanie? Wypełnij formularz kontaktowy