Na skrzyżowaniu szlaków i kultur

Krajobrazy Kulturowe Ziemi Lelowskiej

W ubiegłą sobotę (5 listopada) w Urzędzie Gminy Lelów odbyła się Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Krajobrazy Kulturowe Ziemi Lelowskiej, której organizatorami byli: Lelowskie Towarzystwo Historyczne-Kulturalne im. W. Zwierkowskiego, Gmina Lelów i Gminny Ośrodek Kultury w Lelowie. Konferencję otworzyli Krzysztof Molenda, Wójt Gminy Lelów oraz Mirosław Skrzypczyk, Prezes LTH-K.  Następnie zostały wręczone nagrody dla laureatów konkursu historycznego pt. Lelów: miejsce, doświadczenie, pamięć, zorganizowanego przez LTH-K i Gminę Lelów. W kategorii szkół podstawowych I miejsce zajął Mikołaj Szymański z kl. VI (ZSP w Lelowie), a w kategorii gimnazjum – Martyna Szczerba z kl. II a (Gimnazjum w Lelowie).

            Tegoroczna konferencja była poświęcona ziemi lelowskiej. Choć miała charakter lokalny, zgromadziła badaczy z różnych ośrodków naukowych z Polski, reprezentujących różne dyscypliny badawcze. Konferencja została podzielona na cztery bloki tematyczne, ukazujące różnorodne tematy i problemy. Wystąpienia z pierwszego panelu, zatytułowanego Najdawniejsze ślady, prezentowały wybrane aspekty związane z początkami dziejów ziemi lelowskiej. Wynikami swoich badań archeologicznych podzielili się ze słuchaczami: prof. dr hab. Renata Madyda-Legutko (UJ), która przedstawiła historię Drochlina od końca II wieku do początku V wieku po Chrystusie, oraz Tomasz Wagner (UJ), który prezentował trzeci sezon badań wykopaliskowych na osadzie kultury przeworskiej w Lelowie, stan. 25. Dr Jacek Laberschek (IH PAN w Krakowie) opowiadał o średniowiecznych dziejach Starego Lelowa (dziś Staromieścia). Ponadto uczestnicy konferencji mogli poznać i zobaczyć lelowskie ślady w Krakowie, które były tematem wystąpienia Zbigniewa Bryły (LTH-K).

Prelegenci panelu drugiego Krajobrazy wojny skupili się natomiast na losach mieszkańców ziemi lelowskiej wobec dwudziestowiecznych konfliktów. Panel rozpoczęło wystąpienie dra Lecha Frączka (UJ) pt. Lelów i okolice w czasach I wojny światowej. Jerzy Karolczyk (LTH-K) mówił natomiast o niemieckich zbrodniach podczas lelowskiego września oraz o ich formach upamiętnienia. Mirosław Skrzypczyk (LTH-K) omawiał dzienniki Kazimierza Tytki jako „serię datowanych śladów”. Ostatni w tym panelu referat pt. „Nasz Niemiec” z Konstantynowa. Historia – pamięć – miejsce wygłosił dr Olgierd Ławrynowicz (UŁ), który zaprezentował metodologię i wstępne wyniki badań archeologicznych i antropologicznych prowadzonych m. in. na terenie gminy Lelów.

            Po przerwie obiadowej wystąpiły prelegentki skupione wokół panelu tematycznego Sztuka-tożsamość-pamięć. Karolina Pukaluk (KUL) opowiedziała o pałacu w Nakle, a Paula Kilian (KUL) o polskiej linii rodziny Schützów na podstawie analizy rodzinnych portretów. Anna Zając-Włodarska (LTH-K) ukazała znaczenie małej architektury sakralnej dla krajobrazu kulturowego ziemi lelowskiej. Karolina Koprowska (UJ) omówiła natomiast problem powrotów do miejsca urodzenia w oparciu o reportaż Zbawienie Hanny Krall.  

            W ostatnim panelu, zatytułowanym Antropologiczne spojrzenie, wystąpili: Magdalena Zatorska (UW), która opowiadała o tym, jak zmienia się lelowski krajobraz pod wpływem chasydzkich pielgrzymek, oraz Jacek Wajszczak (UW), który analizował inscenizację pod Mełchowem jako rekonstrukcję mitycznej codzienności.

            Po każdym panelu tematycznym prelegenci odpowiadali na pytania słuchaczy, co stworzyło okazję do ciekawych i wartościowych dyskusji. Konferencji towarzyszyła wystawa fotografii Anny Zając-Włodarskiej, przedstawiająca krzyże, kapliczki i figury przydrożne ziemi lelowskiej.

Bardzo serdecznie dziękujemy licznie przybyłym uczestnikom konferencji oraz prelegentom, którzy wzięli w niej udział.

Ania Zając Włodarska

Masz do nas pytanie? Wypełnij formularz kontaktowy